Tốt hơn cho mình ( Phần 2)

Niệm tưởng sẽ làm cho tâm mình căng thẳng, trí mỏi và mờ tối, trì trệ, đưa đến lắm điều phiền muộn, thất bại, rối ren. Muốn tâm mình mạnh mẽ, trí lực vững mạnh sáng suốt thì chúng ta không theo niệm tưởng lăng xăng trong đầu mình nữa. Có nhiều điều không cần, nhưng do chúng ta không có thái độ dứt khoát cho nên nó cứ vẩn vơ, lảm nhảm trong đầu mãi làm chúng ta rối. “Nhất ba tài động vạn ba tùy,” một làn sóng vừa dấy động, muôn ngàn lượn sóng khác dao động theo. Chúng ta cứ để cho tâm mình máy động mãi thì nó sẽ trở thành sức mạnh dao động khuynh loát khiến mình mất tự chủ, chán mỏi, mê mờ đưa đến sai lầm, thất bại, khổ đau. Biết nó là nguyên nhân sâu xa khiến cho mình yếu rồi gây ra đau khổ thì chúng ta nên mạnh mẽ dứt khoát với nó.

Khi muốn sắp xếp công việc gì đó thì ngồi ngay ngắn như thế hổ tựa sơn, tỉnh lại, lấy giấy viết liệt kê ra, bỏ vào túi, không suy nghĩ vẩn vơ nữa, theo đó mà làm. Ngày xưa lên xe đi làm thì vội vàng, nghĩ ngợi trăm thứ, không biết mình đang đi, đó là chúng ta đã giết chết mình ngay lúc ấy. Bây giờ cũng đi xe, nhưng lên xe tỉnh trở lại rồi đi. Cũng là cảnh vật thường ngày, nhưng lúc này tâm mình trong lặng, quý vị sẽ phát hiện ra một sự bàng bạc, trong sáng vô ngần. Lên bàn làm việc, trước kia lăng xăng sắp xếp đủ thứ mà quên mình, đó là chúng ta đang sống mà bị chết. Giờ ngồi vào ngay ngắn, tỉnh lại rồi làm, tâm mình an tĩnh, mọi thứ sẽ trở nên rõ ràng, công việc hiệu quả hơn. Tương tự, khi nói tỉnh lại rồi nói, ra chợ tỉnh lại rồi mua đồ, vào bếp tĩnh lặng và làm, ăn cơm tĩnh lặng và bình thường mà ăn… Tất cả mọi hành động đều luôn tỉnh lại, mất chỉ nửa giây thôi, nhưng nếu thực hành liên tục như thế quý vị sẽ cảm nhận được kết quả rất nhiều.

Buổi tối trước khi đi ngủ hoặc buổi sáng trước khi thức dậy, nếu chuyên nghiệp một tí thì quý vị có thể thực tập tọa thiền trong một thời gian có thể cho phép. Việc này sẽ giúp cho mình có được trí lực mạnh mẽ một cách nhanh chóng hơn. Nếu điều kiện chưa cho phép hoặc chưa sẵn sàng thực tập thiền, quý vị cũng có thể đi dạo quanh lặng lẽ, hoặc nằm xuống buông xuôi, thân không máy động, tâm không nghĩ gì, chỉ là thở nhẹ, buông thỏng một lúc rồi ngủ, rồi đi làm. Đó cũng là một cách để nội tâm mình tĩnh lặng được mạnh mẽ hơn. Một thời gian sau, quý vị cảm thấy rất lạc an, thích thú, hôm nào không làm thì giống như buổi sáng đó chưa uống cà-phê, quý vị bắt đầu cảm nhận được nội tâm thay đổi. Lòng mình thơ thới, tâm như mở ra thoáng rộng hơn, lúc nào cũng có niềm vui nhè nhẹ sâu lắng trong lòng. Nhìn mọi việc đơn giản, nhẹ nhàng trong tầm tay, việc nào mình cũng có thể làm được, không có cảm giác ngại khó khổ. Gặp người hành động không được tốt, thay vì ngày xưa nổi nóng, bực bội, có thể quát mắng… bây giờ mình dễ cảm thông và thương họ nhiều hơn. Từ nội tâm an, trí tuệ sáng, sức định tĩnh cao sẽ khiến cho đời sống, sinh hoạt, cách hành xử với nhau cho đến khâu tổ chức, xử lý công việc… tất cả sẽ được chuyển mình đổi thay theo chiều hướng tốt và đưa đến thành đạt. Như vậy có vui hơn không?

Nên xem việc thực tập này như là một cách sống chứ không là một trách nhiệm nặng nề bắt buộc phải làm. Ban đầu chưa quen thì thấy hơi khó thực tập, bởi mình thường hay quên hơn là nhớ, nhưng một thời gian ngắn sau sẽ quen dần và thấy dễ hơn. Nếu nhận thức được giá trị lâu dài của nó là cần thiết cho sự sống thì quý vị thực hành sẽ dễ dàng và nhẹ nhàng hơn. Đừng đặt chữ tu ra đây làm cho vấn đề trở nên trầm trọng nặng nề quá. Chỉ biết rằng, đây cũng là một phong cách sống, phong cách này mang lại trí tuệ, nghị lực, phước đức, đưa đến sự thành công trong đời. Chúng ta muốn mọi thứ trong đời đều được thành đạt đến đỉnh cao của nó thì cần phải tập sống theo phong cách đó. Thế thôi. Bao giờ quý vị thích thú để thực hành mọi lúc mọi nơi như đói được ăn, như khát được uống thì quý vị sẽ cảm nhận được kết quả rõ rệt ngay nội tâm mình, cuộc sống của mình sẽ có những chuyển biến tuyệt vời khó nói hết.

2/ KHÉO VẬN DỤNG NHƯ MỘT CHIẾC MÁY TÍNH.

Có lẽ hiện nay quý vị trẻ ai cũng biết sử dụng máy tính (computer). Khi phải đóng mở nhiều trình sử dụng, muốn cho máy mạnh, chúng ta thường kích phải trên màn hình chính và nhấn lệnh Refresh (trở lại trạng thái ban đầu, làm tỉnh lại, làm nhớ lại trạng thái ban đầu chưa từng làm gì cho máy tính được mạnh hơn). Tương tự, trên mọi công việc, chúng ta luôn luôn ở trạng thái Refresh, tỉnh trở lại rồi làm thì tinh thần và trí tuệ mình sẽ được vững chãi và sáng suốt hơn.

Khi cài đặt một phần mềm gì đó bị lỗi, nếu chúng ta cứ xóa rồi cài lại mãi thì máy tự nó nhớ và đi theo lối mòn lỗi lầm đó mãi, không cài thành công được. Nếu xóa xong rồi tắt máy, hai tiếng đồng hồ sau cho ram đã quên, chúng ta khởi động máy lên cài đặt lại thì không bị lối mòn lỗi cũ, cài đặt thành công. Cũng vậy, khi một tình huống hay công việc gì đang căng thẳng, nếu chúng ta tiếp tục cố làm cho nó căng lên thì chỉ bị nổ tung, hư hết mọi việc chứ không giải quyết thành tựu được điều gì cả. Lúc đó, tắt máy đi. Tức là quý vị nên cố giữ im lặng, chan hòa, nghe vừa phải, thấy đúng lúc thì quay đi tìm nơi thanh vắng để điều chỉnh tâm mình lại. Có thể chậm hơn một chút, nhưng khi bình tâm rồi ra giải quyết thì mọi việc được thành tựu trọn vẹn, không bị thương tổn, mọi người được vui vẻ hơn.

Khi cài đặt, chép và xóa dữ liệu nhiều ngày, ổ cứng sẽ bị phân vùng rời rạc, máy sẽ chạy nặng nề ì à ì ạch. Chúng ta cần chạy chương trình sắp xếp các phân vùng lại thì máy sẽ chạy mạnh và nhanh hơn. Tương tự, trong công việc, khi nào đó có thể, kể cả lúc đang thuyết trình, chúng ta tranh thủ lấy lại định lực khoảng một vài phút gì đó, đầu óc mình nó sẽ tự sắp xếp các phân vùng lan man lại, cảm thấy tinh thần vững mạnh, trí tuệ sáng suốt và công việc được thông suốt, suông sẻ hơn.

Nếu luôn luôn vận dụng Refresh (tỉnh trở lại), khéo biết tắt máy đúng lúc, khéo tranh thủ sắp xếp lại các phân vùng của ổ cứng cho máy tính được mạnh và chạy nhẹ nhàng hơn, nhanh hơn, quý vị sẽ gặt hái được kết quả tốt hơn rồi đó.

3/ XÁC ĐỊNH, TÔN TRỌNG GIÁ TRỊ VỮNG CHẮC, LÂU DÀI.

Có người hỏi quý thầy, những điều thầy nói tụi con cảm nhận được. Nhưng trên thực tế, bạn trẻ hiện nay có quan niệm hơi trái chiều. Thí dụ hiện nay gia đình con không giàu bằng những đại gia. Quý vị ấy mời con đi chơi tại một nơi rất sang trọng. Nếu không đi thì có lẽ không bao giờ con được đến và biết được cảm giác nơi đó vui như thế nào. Tuy là tạm thời, nhưng thà đến đó để biết được niềm vui khác lạ hơn là ở nhà con sẽ không bao giờ biết được. Thầy góp ý giúp con.

Quý thầy nói, phần đông quý vị còn trẻ tuổi khi nghe ai nói làm gì đó được vui thì liền theo, nhưng có bao giờ chúng ta tự đặt lại cho mình câu hỏi: “Vui đó là vui theo cái gì, có giá trị xứng đáng không?” Khi mình nghèo hơn, mình muốn đi theo họ để được niềm vui đó chứ tự mình không bao giờ có được, người ta cũng sẽ biết được điều đó cho nên trong tâm họ chỉ xem mình là người ăn bám tầm thường thôi. Đã là ăn bám, lợi dụng thì người ta đâu có tôn trọng mình? Khi vui, hứng chí thì ban cho một chuyến đi chơi, khi buồn, không thích nữa thì họ đá văng ra một bên không hề thương tiếc. Bởi vì họ chẳng nể nang, tôn trọng hay cần gì ở mình cả. Niềm vui mà để người ta xem thường mình, coi rẻ mình, hất bỏ mình ngày nào không biết, như vậy mà cho là vui được sao? Thời của ông bà mình xưa kia, những người đói khát đi ăn xin, không nhận của những người vẫy tay lại mà cho, tức là cho không đúng cách. Thà nhịn đói mà chết chứ không nhận của người cho mà không tôn trọng họ. Chúng ta bây giờ chưa đến nổi đói gần chết mà lại đi nhận của cho theo kiểu đó thì có phải đã làm ô nhục bản thân và gia đình cha mẹ mình hay không? Không thấy bị xúc phạm hay sao mà cho là vui sướng, cao thượng?

Thêm nữa, ví dụ trong gia đình mình có nuôi người giúp việc. Họ đi đúng giờ, làm việc tươm tất, chu đáo, vui vẻ, chan hòa, thân mật, đáng tin cậy. Lỡ có la rầy điều gì oan ức, họ vẫn ngoan ngoãn sẵn sàng nhận lỗi, không có chút khó chịu hay cãi lời. Sống lâu ngày với gia đình mình như vậy, quý vị có thương mến và thầm cảm phục con người đó không? Rất cảm mến. Khi đến công sở làm việc, không may gặp một người sếp thô lỗ, ăn nói thiếu văn hóa, nóng nảy cục cằn, phán quyết tầm bậy, bạ đâu quát mắng đó một cách vô lối…, qúy vị có nể phục người sếp ấy không? Vì đồng tiền, vì cuộc sống mà mình phải chịu đựng để làm việc thôi chứ không có chút cảm tình hay nể nang gì cả. Một người giúp việc mà sống đúng thì chúng ta vẫn cảm phục, một vị sếp mà thô lỗ thì cũng bị nhân viên xem thường. Như vậy, làm nên phẩm chất của một con người, không phải ở đồng tiền hay địa vị mà chính là ngay cách sống của con người đó. Đã là cách sống thì đâu cần phải nhiều tiền mới có được!

Khi còn đi học, nếu quý vị nào thích thể hiện cá tính, sống theo trào lưu, ai bảo gì thì ăn chơi theo kiểu đó, xem ra anh hùng đấy! Nhưng mất căn bản, mãi đến 20 năm sau sự nghiệp cũng không ra gì, cuộc sống thiếu trước hụt sau, nói không ai nghe cả, lúc này có anh hùng với ai được nữa không? Ngược lại, nếu quý vị thấy rõ niềm vui của tuổi trẻ là nhất thời, con nít, không cần thiết. Bằng với điều kiện trong gia đình mình có được, chúng ta nhìn về một tương lai xa rộng hơn để nổ lực học hành. Đừng nên vì những niềm vui nhất thời làm ảnh hưởng, đánh mất sự nghiệp của mình sau này. Quý vị nên nhìn về tương lai 20 năm sau để lo học hỏi cho thật căn bản, hy sinh niềm vui con nít hiện tại. Ai nói mình là con gái, cù lần, nguyễn thị gì gì đó cũng được, cứ nuôi chí lặng lẽ lo học hành cho có căn bản. 20 năm sau công thành danh toại, cuộc sống sung túc, nói ra điều gì mọi người cũng nghe theo, có điều kiện để giúp ích người khác nữa, như vậy sẽ vui hơn chứ! Có thể điều kiện không giàu, nhưng chúng ta ra trường có trình độ giỏi, có phẩm chất đạo đức tốt, có uy tín, có năng lực, lúc này mấy người đại gia sẽ rất cần chúng ta, họ phải tìm đến để mời mình đi làm việc cho họ. Quý vị nhìn lại ở thế gian, thiếu gì những người có của cải đầy nhà mà tìm không ra người đáng tin cậy và có trình độ, có năng lực để họ giao trách nhiệm quản lý? Đạo đức đáng tin cậy, năng lực có thừa, trình độ rất giỏi thì họ sẽ cần mình, tôn trọng mình chứ không phải là thương hại hay xem thường mình như trước kia nữa. Như vậy không vui thích hơn hay sao?

Nếu biết trông xa hiểu rộng, biết tôn trọng nhân phẩm của mình, tôn trọng danh dự gia đình cha mẹ, hy sinh niềm vui trẻ con nhất thời hiện tại để lập chí lâu dài, sau này mới có phẩm chất, có trình độ, có năng lực, từ đó mới có được niềm vui chắc thực và lâu bền hơn được. Đó cũng còn là niềm vui bên ngoài, nhưng nếu chín chắn xác định cho thật kỹ càng thì chúng ta cũng chọn được đâu là niềm vui xứng đáng, ý nghĩa. Huống nữa là niềm vui bất tận, thanh thoát nhẹ nhàng, ngập tràn từ một tâm thể giác sáng không động, có thể đem niềm vui huyễn ảo nhất thời mà so sánh đến được hay sao? Có vào núi mới cảm nhận được núi rừng thanh vắng, vượn có hú vang, chim có gọi nhau ríu rít cũng trong ngần, không làm sao phá nổi vẻ thanh u tịch mịch. Có xuống biển mới thấy hết biển trời bao la, sóng có vỗ, nhạn có tung cánh vờn bay, cũng chỉ điểm tô, xé sao được thênh không vời vợi. Có ngồi lại thực hành, tự mình mới cảm nhận hết nguồn lạc an thanh thoát, nhẹ nhàng nhưng ngập tràn bất tận ấy. Niềm vui này không có gì đánh đổi được. Nó không bị vô thường sanh diệt chi phối, và theo ta đi suốt mọi nẻo đường.

IV/ KẾT LUẬN.

Khéo lóng lặng tâm mình định tĩnh, trí tuệ sáng suốt. Biết trau dồi năng lực lớn mạnh, có khả năng thích nghi với mọi hoàn cảnh một cách tốt nhất, không có gì làm cho mình cảm thấy khó chịu và không thể. Biết thoáng rộng tâm hồn, quan tâm đến cảm xúc người khác và làm những công việc tốt trong tầm tay, phước đức của mình sẽ được tăng trưởng. Khi tâm an định, trí tuệ sáng suốt, năng lực vững mạnh, tùy thời thích nghi, cộng thêm phước đức rộng lớn mà không đi đến thành đạt, chưa thấy điều ấy bao giờ!

ĐĐ.Thích Tâm Hạnh